غزل بی نظیر مولانا:
هین! سخن تازه بگو تا دو جهان تازه شود
وارهد از حد جهان، بیحد و اندازه شود
خاک سیه بر سر او کز دم تو تازه نشد
یا همگی رنگ شود، یا همه آوازه شود
هر که شُدت حلقهی در، زود برد حقهی زر
خاصه که در باز کنی محرم دروازه شود
آب چه دانست که او، گوهر گوینده شود
خاک چه دانست که او، غمزهی غمازه شود
روی کسی سرخ نشد بیمدد لعل لبت
بی تو اگر سرخ بود، از اثر غازه شود
ناقهی صالح چو ز که زاد یقین گشت مرا
کوه پی مژدهی تو، اشتر جمازه شود
راز نهان دار و خمُش، ور خمشی تلخ بود
آنچ جگرسوزه بود، باز جگرسازه شود
مولانا
غزل فوقالعاده زیبای سعدی-خلاف رای تو کردن خلاف مذهب ماست:
اگر مراد تو ای دوست بی مرادی ماست
مراد خویش دگرباره من نخواهم خواست
اگر قبول کنی ور برانی از بر خویش
خلاف رأی تو کردن خلاف مذهب ماست
میان عیب و هنر پیش دوستان کریم
تفاوتی نکند چون نظر به عین رضاست
عنایتی که تو را بود اگر مبدل شد
خلل پذیر نباشد ارادتی که مراست
ادامه مطلب ...شب فراق که داند که تا سحر چند است
مگر کسی که به زندان عشق دربند است
گرفتم از غم دل راه بوستان گیرم
کدام سرو به بالای دوست مانند است
پیام من که رساند به یار مهرگسل
که برشکستی و ما را هنوز پیوند است
قسم به جان تو گفتن طریق عزت نیست
به خاک پای تو وآن هم عظیم سوگند است ادامه مطلب ...
خداوندا تسلی کن، دل امّیدواران را
به الفت آشتی ده، آن قرار بیقراران را
غم دیرینه دارد الفتی با چشم گریانم
شراب کهنه مشتاق است، ابر نوبهاران را
نمکپروردهی عشقیم و داریم از لبت شوری
به مرهم آشنایی نیست، داغ دلفگاران را ادامه مطلب ...
منسوخ شد مروت و معدوم شد وفا
وز هر دو نام ماند چو سیمرغ و کیمیا
شد راستی خیانت و شد زیرکی سفه
شد دوستی عداوت و شد مردمی جفا
گشتهست باشگونه همه رسمهای خلق
زین عالم نبهره و گردون بیوفا
هر عاقلی به زاویهای مانده ممتحن ادامه مطلب ...
هین کژ و راست میروی، باز چه خوردهای؟ بگو!
مست و خراب میروی، خانه به خانه کو به کو
با که حریف بودهای، بوسه ز کی ربودهای؟
زلفِ که را گشودهای، حلقه به حلقه مو به مو
نی تو حریف کی کنی، ای همه چشم و روشنی
خفیه رَوی چو ماهیان، حوض به حوض جو به جو ادامه مطلب ...
من آینهی طلعت معشوق وجودم
از عکس رخش مظهر انوار شهودم
ابلیس نشد ساجد و مردود ابد شد
آن دم که ملائک همه کردند سجودم
تا کس نبرد ره به شناسایی ذاتم
گه مؤمن و گه کافر و گه گبر و یهودم